Użytkami ekologicznymi są zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów, mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej - naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt, i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania. Istotnym powodem tworzenia użytków ekologicznych jest potrzeba objęcia ochroną niewielkich powierzchniowo obiektów, ale cennych pod względem przyrodniczym. Nie mogły one być objęte ochroną rezerwatową ze względu na niewielką powierzchnię i zazwyczaj mniejszą rangę ich walorów przyrodniczych. Użytek ekologiczny ustanawia rada gminy (do końca czerwca 2009 r. prawo takie miał także wojewoda), w odpowiedniej uchwale określając: nazwę danego obiektu lub obszaru, jego położenie, sprawującego nadzór, szczególne cele ochrony, w razie potrzeby ustalenia dotyczące jego czynnej ochrony oraz zakazy właściwe dla tego obiektu, obszaru lub jego części. Na terenie Nadleśnictwa Opole znajduje się pięć użytków ekologicznych o łącznej powierzchni 13,36 ha. Są to:

·         „Torfowisko Dębska Kuźnia". Użytek ekologiczny położony na terenie powiatu opolskiego w gminie Chrząstowice, leśnictwo Dębska Kuźnia, oddział 184b. Powierzchnia użytku wynosi 5,19 ha. Jest to podmokły nieużytek z interesującymi zbiorowiskami roślinnymi w trakcie naturalnej sukcesji.

·         „Antoniów". Użytek ekologiczny położony jest w gminie Ozimek, na terenie leśnictwa Grodziec, oddziały 182d i 183b. Powierzchnia użytku wynosi 1,83 ha. Użytek chroni śródleśne bagno. Utworzony został ze względu na ciekawy zespół roślinny oraz miejsce bytowania i żerowania zwierzyny leśnej.  Rośnie tu m.in. rosiczka okrągłolistna, grzybień biały i pływacz zwyczajny.

·         „Knieja". Użytek ekologiczny położony na terenie powiatu oleskiego, w gminie Zębowice, na terenie leśnictwa Knieja, oddziały 51b,d, 52c. Powierzchnia użytku wynosi 2,59 ha. Użytek chroni bagno śródleśne w trakcie naturalnej sukcesji. Rośnie tu m.in. rosiczka okrągłolistna.

·         „Płaszczyna". Użytek ekologiczny położony na terenie powiatu opolskiego, w gminie Turawa, na terenie leśnictwa Zawada, oddział 229b. Powierzchnia użytku wynosi 0.60 ha. Użytek chroni bagno śródleśne.

·         „Grudzicki Grąd". Użytek ekologiczny położony na obszarze miasta Opole, na terenie leśnictwa Suchy Bór, oddział 58w. Powierzchnia użytku wynosi 3,15 ha. Celem ustanowienia tego użytku jest ochrona obszaru o wybitnych walorach przyrodniczych, związanych z zachowaniem ekosystemu grądu za stanowiskami rzadkich i chronionych gatunków roślin (m.in. cieszynianka wiosenna) oraz ze względu na znaczenie tego ekosystemu dla zachowania różnorodności biologicznej. 

Ponadto w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Opole lecz poza gruntami zarządzanymi przez nie znajdują się 3 użytki ekologiczne. Są to:

·         „Staw pod Pomnikiem" – powierzchnia 6,12 ha

·         „Łąki w Nowej Wsi Królewskiej" – powierzchnia 3,14 ha

·         „Kamionka Piast" – powierzchnia 22,60 ha